نگرشی بر:
تولید و تجارت کالاهای جعلی و تقلبی[1]
نویسندگان : پگی چاودری و آلن زیمرمن
مترجم : دکتر حبیباله فصیحی
منتشر شده در نشریه اقتصاد پنهان شماره 13 تابستان 89
مقدمه
گسترش تجارت جهانی با رشد انفجارآمیز تولید و تجارت کالاهای جعلی و تقلبی همراه بوده است . گرچه تشخیص دقیق میزان تجارت کالاهای تقلبی و جعلی ناممکن است اما حجم تولید این کالاها در سطح جهان بالغ بر یک و نیم تریلیون دلار در سال برآورد شده است . آنچه مسلم است این است که این نوع از تجارت غیر قانونی، گسترهی وسیعی از صنایع از تولیدات دارویی گرفته تا قطعات هواپیما را دربرمیگیرد . اتحادیه تجارت نرمافزار برآورد نموده که در سال 2007 ، 38 درصد نرمافزارهای نصب شده بر روی رایانههای شخصی غیرقانونی بوده و زیانی در حدود 48 میلیارد دلار بری شرکتهای سازنده داشتهاند . انجمن صنایع ضبط در امریکا گزارش کرده که توقیف لوحهای فشرده تقلبی در حدود 58 درصد افزایش یافته است . نرمافزار ، DVD ، و موسیقی به طریق غیرقانونی کپی میشوند . شرکت مایکروسافت ادعا دارد که 40 درصد تولیدات مصرفی از این شرکت جعل و تقلب میشوند . تولید و عرضه داروهای تقلبی در بسیاری کشورها فاجعهبار است . سازمان بهداشت جهانی برآورد نموده که فروش داروهای تقلبی در سال 2010 به 75 میلیارد دلار بالغ خواهد گردید. به طور کلی جعل و تقلب مشکل عمده صاحبان نشانهای تجاری در اغلب کشورهاست و بیشتر صنایع و دولتها، پاسداشت حقوق مالکیت معنوی را غامضترین مسئله رویاروی خود میدانند و در جهت مقابله با آن تلاشهای زیادی به عمل میآورند . در این مقاله پس از بیان تاریخچهای از این جریان به بیان جوانب مختلف مسئله و پیامدهای مربوط خواهیم پرداخت .
تاریخچه جعل و تقلب
جعل و تقلب در تولید کالا دستکم از قرن بیستم متداول گردیده است . طی قرنهای 16 و 17 در جنوا جعل مسکوکات بخشی از مبادلات متداول و مشتمل بر قاچاق ، تقلب در ضرب حق انحصار ، کیمیاگری و حتی در تجارت خارجی بوده است . زرگرها ،سربازان ، کارمندان بانک ، زندانیان و حتی کشیشان در گسترش جعل مسکوکات به گونهای دخیل بودند . نمونه بارزی از جعل و تقلب در رنایسنس[2] فرانسه اتفاق افتاده بود . به این ترتیب که طی یک دوره ده ساله هواداران پاپ ضرب کنندگان مسکوکات را راهنمایی میکردند تا تا موقعیت مسکوکات رسمی متعلق به رهبر پروتستانها را تضعیف نمایند . چراکه که جعل و تقلب آشکار مجازات سختی در پی داشت که همان در آب جوش انداختن فرد خاطی بود .
اما تولید کالای جعلی و تقلبی ممکن است حتی قدمت زیادتری هم داشته باشد . روحانیون بابلی و مصری کتیبههایی از تمدنهای نخستین در بناهای یاد بود خود قرار میدادند تا اعتبار و مشروعت خود را افزایش دهند . نشانهای تجارت که به طور معمول برای تعیین هویت سازندگان محصولات خاص بهکار میرفتند، فرصتهایی در اختیار جاعلان و متقلبان قرار میداند . احتمالا بسیاری از این نشانها از دورههای باستان مورد استفاده قرار میگرفتهاند .سفالهای نشاندار که از حدود 4 تا 5 هزار سال قبل در چین و یونان رواج داشتند گویای هویت سازندگان و عرضه کنندگان عمده این کالاها بودند . نشانهای مربوط به بازرگانها حدودا از قرن دهم متداول شده و برای اثبات مالکیت بر کالا به کار رفتند . در ژاپن الوار پیش از این که در رودخانه به آب انداخته شوند ، نشانهگذاری میشدند .
ساختمانسازهای روم تولیدکنندگان آجر را وادار میکردند که آجرهای تولیدی مربوط به خود را نشانهگذاری کنند . طی سه قرن اول تشکیل امپراتوری روم چراغهای نفتی با نام تجاری FORTIS مشخص میشدند بعدها در جاهای دیگر چراغهایی یافت شدند که این نشان بر روی آنها جعل شده بود .
در عصر میانه اتحادیههای صنفی صنعتگران و بازرگانان را وادار نمودند تا کالاهای خود را نشانگذاری کنند تا از کالاهای بیکیفیت تقلیدی قابل شناسایی باشند . مهمترین نقش این نشانها آن بود که در برابر تولید کالاهای نامرغوب احساس مسئولیت بوجود آورند . در قرن سیزدهم نشانهای تجاری در انگلستان رواج یافتند . در حقیقت قانون نشانگذاری اجبار میکرد که حتی یک نانوا هم نشان خود را لابهلای هر بسته نان قرار دهد . در این زمان تخطی از نشانگذاری ، جرم تلقی میشد و در پارهای موارد جریمههای مالی سخت متوجه خاطیان میگردید .
در تمدن ازتکها برخی واسطههای متقلب به فروش دانههای کاکائو تقلبی مبادرت میکردند . در حالی که فروشندگان با انصاف دانهها را بر حسب اصالتشان در بستههای مجزایی قرار میدادند، متقلبین با رنگآمیزی دانههای نامرغوب یا حتی دانههای مشابه بیارزش را به جای نوع اصلی عرضه میکردند .در قرن 15 چینیها جنس جعلی را رنگ میزدند و بهجای نوع اصلی عرضه میکردند .
64 درصد موارد از تولیدات تقلبی که توسط ادارات گمرک اتحادیه اروپا به ثبت رسیده پوشاک و اقلام مربوط بوده است. از این میزان، 25 درصد را پوشاک آمادهی مصرف و 26 درصد را اقلامی مثل کیف دستی، عینک آفتابی و از این قبیل کالاها تشکیل دادهاند. ساعت و جواهرات 12 درصد، و CD و DVD 6 درصد را شامل شده و 6 درصد بقیه، دیگر کالاها بودهاند. همانند ایالات متحده، اقلام دارویی یک درصد موارد جعل و تقلب را تشکیل دادهاند.
نرمافزارها به ویژه در برابر کپی شدن آسیبپذیرند. یکی از مدیران مسئول مبارزه با جعل و تقلب از شرکت مایکروسافت اظهار داشته که 25 درصد نرمافزارهای مورد استفاده در ایالات متحده امریکا و 40 درصد در بقیه جهان، قاچاق هستند. در آسیا نرخ قاچاق این اقلام به 90 درصد هم میرسد. چنین گسترهی عظیمی از کپی نرمافزارها، سالانه 13 میلیارد دلار برای شرکتهای تولیدکننده زیان به همراه دارد. شرکت مایکروسافت ادعا دارد که سالانه 2 میلیارد دلار از اقلام تقلید شده این شرکت، توقیف میشوند. اخیرا فدراسیون صنایع انگلستان در همکاری باا دارات مسئول چینی، 25 شخص و اقلامی به ارزش بیش از 500 میلیون دلار از تولیدات تقلید شده شرکتهای مایکروسافت و سیمانتک[3] را که در کشور چین تولید شده و از آن جا به سراسر جهان ارسال میشدند، توقیف نموده است.
فروش داروهای مخدر تقلبی در سال 2010 نزدیک به 75 میلیارد دلار برآورد شده که این مسئله عوارض سنگینی در پی دارد.
علل رشد کالاهای جعلی و تقلبی
رشد بازار این گونه کالاها دلایل متعددی به شرح زیر دارد:
1- سرمایهگذاری کم با سود زیاد، فناوری بالا با هزینهی کم
اقلام تقلبی معمولاً از تمامی هزینههای مربوط به تولید و بازاریابی مثل: هزینههای تحقیقات و توسعه، تبلیغات، کنترل کیفیت، پرداخت حداقل دستمزد و هزینههای ضمانت و خدمات پس از فروش، سرباز میزنند. با حذف این هزینهها، جعل، تقلب و تقلید، فوقالعاده سودآور میگردد.
بسیاری از این محصولات را میتوان به کمک تجهیزات و ابزارهایی که به سهولت و به قیمت نازل، قابل حصول هستند، تولید نمود. توسعه فناوری همانندسازی و چاپ و اسکن، کپیسازی متناسب را آسان میسازد. صاحبان صنابع به خوبی میدانند که چگونه نشانهها، مدلها و مارکهای تجاری را جعل و تقلید کنند. نمونه عینی، کاهش سریع هزینههای فناوری تجهیزات رایانهای است که تا پیش از این که به تسخیر جاعلان و متقلبان درآید بسیار گرانبها بودند و اکنون به قیمت ناچیزی در اختیار میباشند.
دامز [4] نشان داده که هزینه تجهیزات رایانهای طی سالهای 1991 تا 2000، سالانه 14 تا 17 درصد تنزل یافته است. ترکیب این تجهیزات رایانهای با چاپگرهای قومی، پیشرفته، تقلید نشانهای تجاری و بستهبندی تقلیدی آنها را آسان میسازد.
تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی همچنین توانایی خود را در تولید هولوگرام و دیگر نشانههای تعیین هویت کالا، به اثبات رساندهاند. جست و جوی اینترنتی به اینان امکان داده است که منابع بسیاری برای تجهیزات تولید صنعتی بیابند. خرید نرمافزارهای مناسب برای این کار نیز بسیار ساده است و بسیاری از آنها در بازار تقلید و تقلب موجود میباشند. کاهش هزینههای ارتباطات نیز شانس بزرگی برای جاعلان و تقلیدکنندگان است. اینترنت نیز به آنها امکان میدهد تا پیوسته با صرف هزینه کم و اطمینان بالا توزیع کنندگان خاص در تماس باشند.
2- جهانی شدن و کاهش محدودیتهای تجاری
رشد سریع تجارت جهان از طریق گشایش بازارهای تجاری با کاهش موانع احتمالی و تجاری همراه گردیده و البته فرصتهایی نیز برای تولید تقلبی فراهم آورده است. رشد شتابان واردات در بسیاری از کشورها موجب گردیده که ممانعت از ورود کالاهای تقلبی توسط گمرک کشورها، غیر ممکن گردد. براساس اعلام کنفرانس ملل متحد برای تجارت وتوسعه[5] ، هر سال 10 هزار کانتینر کالا به بنادر بزرگ تایلند و بیش از 63هزار به بنادر سنگاپور وارد میشود. سازمان تجارت جهانی نیز در سال 2007 اعلام داشته که تجارت جهانی کالاها و خدمات طی سالهای 1999 تا 2006 از 6 تریلیون به نزدیک به 12 تریلیون رسیده یعنی دو برابر شده است. در همین زمان متوسط تعرفه اعمال شده بر واردات توسط کشورهای در حال توسعه از 5/16درصد به 9/10درصد و در کشورهای توسعه یافته از 3/5 به 4/3 درصد، تنزل یافته است.
سازمان همکاری اقتصادی و توسعه گزارش نموده که مناطق و بندرهای آزاد تجاری، جاذبه زیادی برای جذب کالاهای تقلبی یافتهاند. این مناطق به سه طریق مورد استفاده قرار میگیرند: اول، در آنها کالاهایی حمل بر کشتی شده و مجدداً صادر میشود. این امر به تولیدکنندگان کالاهای تقلبی اجازه میدهد تا با انتقال کالاها به بنادر خاص و در پارهای موارد، تغییر و دستکاری در اسناد حمل بار، پولشویان اصلی را به خدمت بگیرند.
دوم این که امکان دارند که کالاهایی که هنوز تمامی مراحل ساخت روی آنها تکمیل نشده، به بنادر فوق حمل شوند و برخی مراحل ناتمام مثل الصاق نشان یا برچسب تجاری جعلی و حتی بستهبندی مجدد در آنها انجام پذیرد.
و بالاخره این که ممکن است بنادر و مناطق آزاد مستقیماً برای تولید کالاهای تقلبی مورد استفاده قرار گیرند.
جبل علی یکی از بنادر آزاد تجاری در کشور امارات متحده عربی است که مقادیر عظیمی از داروهای مخدر تقلبی طی فرآیندهای مدیریتی پیچیده در آن تولید و عرضه میگردند. این اقلام که در اصل در چین تولید شده و از طریق هنگ گنگ به منطقه آزاد دبی، به انگلستان و سپس به باهاماس رسیده و سرانجام به انگلستان عودت میگردد و از این جا به وسیلهی سیستم پستی انگلستان به خریداران ارائه میشود. اقلام فوق از طریق یک سایت اینترنتی نیز عرضه میشوند و فروشندگان امریکایی را به این باور غلط میرساند که آنها داروها را از یک سایت کانادایی خریداری میکنند.
جبل علی بزرگترین و قدیمیترین منطقه آزاد تجاری در دبی است که 6 هزار شرکت را در خود پذیرفته است. وسعت این منطقه، ردیابی تولیدات تقلبی را فوقالعاده دشوار میسازد و به علاوه اصلاً ممکن است، تمهیداتی نیز برای رد گم کردن کالاهای تقلبی اندیشیده شده باشد . در سال 2006 یک سوم از کل داروهای مخدر عرضه شده در اروپا از مبدأ این بندر آزاد بوده است.
جریان آزاد منابع مالی هم کمک بزرگی برای تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی بوده است چرا که امکان پولشو یی از درآمدهای حاصل از این فعالیت و نیز امکان انتقال سرمایه و در نتیجه انتقال خط تولید از یک سو به کشور دیگر را برای آنان تسهیل نموده است. با این وجود امکان کنترل خرید و فروش ارز در اغلب کشورها کاهش یافته یا حتی زایل گردیده است.
3- نقش مصرف کننده
شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر این که قاطبه مصرف کنندگان، مشتاق خرید کالاهای تقلبی هستند حتی در شرایطی که آگاهی دارند که آن کالا، اصلی نیست تام گاریبالدی زنگ [6]و پیلچر [7]دریافتهاند که خریداران به دلایل زیادی اقدام به خرید کالاهای تقلبی میکنند از جمله :
گمان این که جنس تقلبی از جنس اصلی چیزی کم ندارد
حمایت از بازار جنس تقلبی برای اظهار ناخرسندی از تجار بزرگ
بیخیالی در مقابل حفاظت قانونی از حقوق مالکیت معنوی.
مطالعات صورت گرفته در انگلستان نشان دادهاند که حدود یک سوم خریداران در صورتی که قیمت و کیفیت کالا مورد تأییدشان باشد، با علم و آگاهی کامل به خرید کالاهای تقلبی میپردازند. پوشاک و جوراب از فراوانترین کالاهایی بوده که تحت شرایط فوق خریداری شده است. تحقیقات یاد شده هم چنین نشان دادند که بیش از دو سوم مدیران بر این باورند که خریداران در بازارهایی که یک کارخانه در آن با بیشترین معضلات مربوط به مسأله تقلب رو به رو باشد، خواهان خرید یک کالای تقلبی میگردند.
4- گسترش کالاها و بازارها
در اثر رشد تجارت جهان، صنایع امکان ورود به بازارهایی را یافتهاند که تا چند سال پیش در اختیار نداشتند . ظهور یک طبقهی مرفه در کشورهایی همانند چین و هند منجر به ظهور بازارهایی برای عرضه کالاهایی با برندهای معروف و شناخته شده جهان گردیده است.
تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی سه کانال توزیع عمده برای خریداران فراهم کردهاند: تأسیس فروشگاههای خردهفروشی، کانالهای غیر رسمی مثل: بازار عتیقهفروشان و دستفروشان کنار پیادهرو و فروشگاههای زیرزمینی و البته اینترنت .در حالی که برای اینان دستیابی به هر نوع از بازار واقعی که در مراکز خردهفروش شکل میگیرد، دشوار مینماید، تحقیقات نشان دادهاند که فروش کالاهای تقلبی از این کانالها افزایش داشته است. بسیاری از کالاهای تقلبی را در قفسههای سوپرمارکتها نیز میتوان مشاهده نمود. یک شیوه بسیار متداول، توزیع کالاهای تقلبی از کانالهای رسمی است. گذری در خیابان کانال استریت [8] شهر نیویورک، سانتی آلی [9] لوس آنجلس یا نان جینگلو[10] شانگهای، گواه حضور دستفروشان خیابانی زیادی است که همه رقم کالاهای تقلبی عرضه میدارند.
در خصوص قطعات خودرو یا هواپیما، لوازم بهداشتی و آرایشی، دارو و لوازم پزشکی و حتی لوازم تجملاتی، پیچیدگی زیاد توزیع ،این امکان را برای تولیدکنندگان کالاهای تقلبی فراهم میسازد که به راحتی به کپی و تقلید اقدام کنند.
اینترنت نیز امکاناتی در اختیار تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی قرار میدهد. اینترنت به آنها اجازه میدهد تا گسترهی فروش خود را تقریباً به سراسر جهان بکشانند. نشریه اکونومیست در سال 2003 اعلام داشته که هر سال 25 میلیارد دلار کالای تقلبی از طریق اینترنت خرید و فروش میشود. اکنون در واقع هر نوعی از کالاها از این طریق به فروش رسیده و موجبات مشریان را فراهم میآورد.
سازمان همکاری اقتصادی و توسعه پنج دلیل عمده برای جاذبه کالاهای تقلبی در اینترنت عنوان نموده است:
- ناشناخته ماندن: تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی میتوانند با تجارت اینترنتی هویت خود را پوشیده نگاه داشته و ریسک ناشی از شناسایی خود را کاهش دهند.
- انعطافپذیری: آنها میتوانند به راحتی یک سایت اینترنتی ایجاد نموده و در عرض یکی دو روز آن را برچینند یا انتقال دهند.
- وسعت بازار: تعداد بیشمار تجارت کنندگان اینترنتی شناسایی و اقدام علیه تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی را دشوار میسازد.
- رسایی بازار: اینترنت برای فروشندگان این امکان را فراهم میسازد که در تمام ساعات شبانه روز و با هزینهی ناچیز، اطلاعات تبلیغی خود را به خیل عظیم کاربران در سراسر جهان برسانند.
- فریبکاری: نرمافزارها و تصاویر گسترده موجود در اینترنت به تولید و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی امکان میدهد تا مجموعهای پدید آورند که اغلب بسیار مشابه صاحبان سایتهای برند اصلی است.
سایتهای مزایدهای چون ایبی[11] ستارههای درخشانی برای تولیدکنندگان کالاهای تقلبی هستند. ایبی ادعا دارد که در هر لحظه میزبان 50 میلیون فهرست مزایدهای است. به ادعای این سایت تنها 01/0 درصد !! از مجموع فهرستهای سایت فوق را تولیدات مشمول نقض حقوق و قوانین تشکیل میدهد در مقابل، منابع دیگری اذعان دارند که درصد اقلام تقلبی ارائه شده در سایت ایبی بین 50 تا 70 درصد است. نگاهی به شمار ارقام مطرح شده برای فروش در سایت ایبی بیانگر این واقعیت است که اغلب تولیدکنندگان اصلی به ندرت کالای خود را از طریق اینترنت عرضه کرده یا به دیگران مجوز میدهند که آن را در سایت خود عرضه نمایند. ناتوانی خریداران برای رؤیت دقیق اعلام عرضه شده توسط اینترنت، زمینه را برای فروش نوع تقلبی آن فراهم مینماید. تیفانی[12] و کو[13] برخلاف ادعای ایبی، مدعی هستند که تنها 5درصد اقلام عرضه شده توسط این شرکت مزایدهای اینترنتی، اصلی هستند.داروهای مخدر تقلبی یکی از موارد خاص فروشهای اینترنتی مشکل آفرین را تشکیل میدهند. پارهای از عرضه کنندگان دارو به طریق آنلاین، قانونی هستند اما بسیاری از آن هستند که صرفاً به خاطر وجود تقاضا مبادرت به فراهمسازی داروهای نسخهای مینمایند. در خیلی از موارد این داروهای تقلبی فاقد ثمرات معالجهای بوده و زیانهای جبرانناپذیر به دنبال دارند.
5- برندهای شناخته شده توانا در پهنهی گیتی :
به دور از هر گزافهای میتوان گفت که صنایع هر سال میلیاردها دلار صرف ترویج برندهای خود در جای جای جهان مینمایند. به همین دلیل در هر زمان شمار زیادتری از مردم جهان از این برندها اطلاع مییابند. یکی از گرانبهاترین برندها، کوکاکولا است که ارزش بالغ بر 65 میلیارد دلار بر آن ذکر شده است. در فاصله کمی از آن برندهای: ماکروسافت، آیبیام، جیای[14] هر کدام ارزشی حدود 50میلیارد دلار دارند. در دامنه 30میلیارد دلار برندهای: تویوتا، اینتل[15]، مک دونالد[16]، و دیزنی[17] قرار میگیرند. مالبرو[18]، ژیلت[19] و لویس ویتون[20] ارزشی حدود 20 میلیارد دلار برای هر یک از آنها عنوان گردیده است.
برندهای: گوکی[21]، چنل[22]، گپ[23]، رولکس[24] و هرمس[25] نیز از جمله برندهای گرانبهایی هستند که در معرض تهدید جعل، تقلید و تقلب قرار دارند. جهانی شدن امکان توسعه برندهای واقعی جهانی را فراهم آورده است. مصرف کنندگان در شانگهای، لندن، بمبئی و مسکو اکنون با این برندها کاملاً مأنوس میباشند. چنان که بیش از این تشریح گردید، مصرفکنندگان خواهان این برندها هستند اما بسیاری از آنها استطاعت خرید اقلام اصلی را ندارند. این فرصتی است برای عرضهکنندگان تا این نیاز را با تولید و عرضه برندهای تقلبی پاسخگو باشند.
6- ارادهی ضعیف در سطح ملی و بینالمللی
به یک دلیل بسیار روشن، ریسک آغاز یک کسب و کار در تولید یک کالای تقلبی در بسیاری از کشورها بسیار پایین است و آن همان ارادهی ضعیف در حفظ حقوق مالکیت معنوی است.
گرچه برخی در خصوص لزوم حفظ حقوق مالکیت معنوی قوانین ملی و توافقات بینالمللی وجود دارد. اما به نظر میرسد این قوانین ناکافی باشند.
7- تعرفه و مالیات بالا
پایین بودن موانع و محدودیتهای تجاری فرصتهایی در اختیار تولید و عرضهکنندگان کالاهای تقلبی قرار میدهد که کالای خود را در یک کشور تولید کرده و به جای دیگری صادر نمایند. جالب است که بالا بودن میزان تعرفه و مالیات نیز همین نتیجه را به دنبال میآورد. مصرف کنندگان عمدهای که برای این افراد ارزشمند هستند معمولاً خارج از بازارهای مطمئن و به خصوص در کشورهای کمتر توسعه یافته به سر میبرند. در مورد اقلام دارویی، ممکن است مصرفکنندگان ناظر بر موجودی آن در بازار بوده مشتاقانه خواهان کسب آن باشند. در شرایطی که دولتها بر روی قیمت یا عوارض واردات دارو اعمال کنترل شدید دارند، احتمال دارد که تولید و عرضهکنندگان انواع تقلبی آن دست به کار شده و نیاز بازار را با عرضه داروهای نامؤثر و حتی خطرناک ارزان قیمت، پاسخ دهند بسیاری از کشورهایی که تعرفههای بالا اعمال میکنند با مشکلات عدیده ای در این مورد رو به رو هستند.
در زمینهی کالاهای تجملاتی نیز وجود مشکل مشابه دور از ذهن نمیباشد. آگهیهای تبلیغاتی و چیدمان چشمنواز این اقلام در ویترینها و مغازهها ایجاد تقاضا میکند در حالی که قیمتهای بالا خریداران را از تأمین تقاضا بازمیدارد و این بهترین فرصت برای تولید و عرضه نوع تقلبی و ارزان کالاست تا نیاز مشتریان را برآورده سازد.
نتیجهگیری
هر چند تولید و عرضه کالای تقلبی، پدیدهی تازهای نیست اما در سالهای اخیر توجهات زیادی به آن معطوف گردیده است. چنان که دیدیم پیشینه این فعالیت به بیش از دو هزار سال بازمیگردد و دست کم 700سال است که این عمل مستوجب تنبیه و مجازات شناخته شده و بر آن کیفر اعمال میگردد. «کالاهایی که در طبقهی کالاهای تقلبی و جعلی» قرار میگیرند، آنهایی هستند که بدون رعایت حقوق مالکیت معنوی، ساخته و عرضه میگردند.
محاسبه میزان تولید و عرضه این کالاها، دشوار است زیرا اصولاً ماهیتی غیر قانونی دارند و به ثبت نمیرسند. دانستن آنچه که واقعاً باید محاسبه شود کار را پیچیدهتر میسازد.
آیا باید زیان فروش را سنجید و آیا این مقوله باید براساس نرخ خرده فروشی محاسبه گردد؟ آیا باید خسارت وارده به صاحب برند را به رقم بالا افزود؟ مسائل یاد شده سازمانهایی را که به برآورد موضوع پرداختهاند (مثل سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و کمسیون تجارت جهانی) بر آن داشته تا در روشهای برآورد و محاسبه، به راحتی از بسیاری از موارد لازم صرفنظر نمایند. اما روی هم رفته رقم 200 میلیارد دلار برای ارزش جهانی کالاهای تقلبی در یک سال قابل قبول به نظر میرسد. بعضی برآورد رقم را بسیار بالاتر از این دانسته و ادعا دارند که 5 تا 7 درصد تجارت جهانی را کالاهای تقلبی تشکیل میدهند. این در حالی است که رقم واقعی اقلام توقیف شده توسط گمرکات در سراسر جهان چیزی حدود 1 درصد واردات جهانی ذکر شده است.
زمانی کالاهای تقلبی منحصر به کالاهای گرانبها، با فناوری بالا، برندهای معروف و تولیدات با تمرکز تحقیق و توسعه میگردید. اما امروزه هر کالای مورد نیاز مصرف کننده در معرض جعل و تقلب قرار دارد. وجود کالاهای تقلبی مستلزم زیان و خسارت برای مصرف کنندگان در کشورهای تولیدکننده اصلی و در کشور میزبان (کشورهای که تولید تقلبی در آن جا صورت میگیرد) است. همچنین به صاحبان مالکیت معنوی از کوچک تا بزرگ و به عمده فروشان و خردهفروشان همراه آنها، خسارت میرساند. شواهدی وجود دارد مبنی بر این که جرایم سازمان یافته و سازمانهای تروریستی چتر حمایتی بر این فعالیتها بوجود میآورند و از قبل این درآمدها شکل گرفته و فعالیت مینمایند. داروهای مخدر تقلبی، عواقب اسفناک واقعی برای استفاده کنندگان بیاطلاع دارند. نوع اصلی از کالاهای تقلبی رو به فزونی بودهاند که برخی از آنها با کاهش هزینه ناشی از فناوری بالا و افزایش آزادی تجارت فراهم آمده توسط جهانی شدن، شناخته میشوند. اینترنت برای تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کالاهای تقلبی، بازارهای نامحدود، کم هزینه با قابلیت ناشناخته ماندن فراهم آورده است. اراده ضعیف دولت ما در سطح ملی و بینالمللی در پاسداری از حقوق مالکیت معنوی نیز ریسک در بازار کالاهای تقلبی را به حداقل رسانده است.
[1] متن فوق ترجمه بخشی از کتاب : The Economics of Counterfeit Trade نوشته Peggy Chaaudhry و Alan Zimmerman است که توسط انتشارات Springer در سال 2009 به چاپ رسیده است .
[2] Renaissance
Symantec - [3]
[4] Doms
[5] UNCTAD: United Nations Conferences On Trade & Development
[6] Tom Garibaldi Zang
[7] Pilcher
[8] Canal Street
[9] Santee Alley
[10] Nanjing lu
E Bay-[11]
[12]- Tiffany
Co -[13]
[14] GE
Intel -[15]
[16]- Mc Donald
[17]- Disney
[18]- Marlboro
[19]- Gillette
[20]- Louis Vuitton
Gucci -[21]
[22]- Chanel
[23]- Gap
[24]- Rolex
[25]- Hermes